Wednesday, October 12, 2011

ГОЛТБОР - / Syringa josikaea Jacq.F /

 Голтбор нь гоёмсог сайхан цэцгээрээ дэлхийн олон орны хүмүүсийн анхаарлыг татсан сөөг ургамал. Сайхан цэцгээрээ цэцэрлэгийн сүлд мод гэсэн нэрийг хүртжээ. Голтбор нь 4,5 м өндөр ургадаг сөөг юм. Дэлхийн хэмжээнд голтбор 28 зүйл ургадаг байна. Манай орны хувьд 1980 оны эхээр Орос улсаас авчирч тарималжуулсан түүхтэй. Улаанбаатар хотын нөхцөлд 1,5-2 метр орчим өндөр ургадаг. Ган, хүйтэнд тэсвэртэй, гэрэлд дуртай ургамал. Манай оронд Мажаар голтбор / / Syringa josikaea Jacq.F / нутагшиж ургаж байна. Нахиа нь өндөг хэлбэрийн бор саарал өнгийн хайсаар бүрхэгдсэн ишиндээ бүдүүрэн бат бэх суусан. Навч энгийн зууван өндөглөг хэлбэртэй бүтэн ирмэгтэй, 6-12 см урт, 3-8 см өргөн хар ногоон өнгөтэй, хүйтэн, ганд тэсвэртэй гэрэлд дуртай анхилуун үнэртэй. Цэцэг час улаан, хөх цэнхэрдүү цайвар цагаан туяатай, анхилуун сайхан үнэртэй,цэцгийн диаметр 1 см хүртэл, баг цэцэг 10-20 см урт, 4 наснаас эхлэн цэцэглэж эхлэдэг. Ургалтын хугацаа нь манай орны нөхцөлд 5-р сарын эхнээс 10-р сар хүртэл ургана.,Цэцэглэлт  5-р сарын дунд үеэс 6,7-р сард 15-20 хоног үргэлжилнэ. Үр жимс нь 10-р сард боловсрно.
Голт борыг цэцэрлэгжүүлэлтэнд тарьж ургуулах:
Голт бор нь чимэглэлийн өндөр ач холбогдолтой бут учир барилга, орон сууц, цэцэрлэг гудамж талбайд нэг нэгээр нь болон хэсэг бүлгээр нь тарьдаг. Дан голт бороор төгөл байгуулахад цэцэглэх үеэр нил хөх ягаан өнгийн цэцгээр төглийн дээд хэсэг битүү хучигдэж анхилам үнэртэй цэцгүүд нь хүмүүсийн ташаалыг ихээхэн хүртдэг байна. Голтбор тохиромжтой нөхцөлд 3-4 м хүртэл өндөр ургадаг харьцангуй том хэмжээний бут тул хооронд нь 2-3 метрийн зайтай тарина.
Суулгах нүхийг 50х50 см ба 60х60 хэмжээтэй ухаж бэлтгэнэ.                       1 нүхэнд ялзмаг бууцны хольцыг 10  кг бодож хөрсийг бэлтгэж суулгацыг суулгана. Усалгааг нэг нүхэнд 50-60 лусаар тооцож услана. Хотын төвд тарьсан голтборын титем агаарын бохирдолтыг амархан мэдэрдэг тул усаар тоосруулан шүршиж цэвэрлэх хэрэгтэй.
Голтбор нь чимэглэлийн мододоос хамгийн гоёмсог мододын тоонд тооцогддог тул ихэвчлэн цэцэрлэгжүүлсэн талбайн төв хэсэгт байрлуулж тарихад тохиромжтой. Голтборыг ногоон мөчир, үр авах зориулалтаар голтборын эх цэцэрлэгийг байгуулах боломжтой.

No comments:

Post a Comment